Geiriau gan Catrin Lewis
Mewn cartrefi ar draws y wlad, mae gwylio ffilmiau Nadoligaidd wedi dod yn rhan annatod oÔÇÖr dathliadau syÔÇÖn arwain at yr ┼Áyl. Mae gan bob aelwyd eu ffefrynnau tra bod eu gwylio wedi dod yn rhan o draddodiadau Nadoligaidd sawl teulu. Er hynny, nid ywÔÇÖr dewis o ffilmiau Nadoligaidd Cymraeg sydd ar gael yn eang dros ben. Felly, gydaÔÇÖr Nadolig yn agos├íu, dyma rhai clasuron Nadoligaidd cyfrwng Cymraeg hen a newydd ar gyfer yr holl deulu.
CÔÇÖmon Midff├«ld!
Gall dadlau bod penodau Nadoligaidd oÔÇÖn hoff gyfresi cystal ag unrhyw ffilm Nadoligaidd arall ac mae Midff├«ld – Y Mwfi yn llwyddo i brofi hynny. MaeÔÇÖn cyfuno un rhai o hoff gymeriadauÔÇÖr Cymry ├óÔÇÖr Nadolig er mwyn cynnig awr o chwarter o hiwmor a helyntion y criw. MaeÔÇÖr ffilm, a ryddhawyd yn 1992 yn glasur pendant a fu mor boblogaidd arweiniodd at bennod Nadoligaidd arall sef C’mon Midff├«ld a Rasbrijam. Tra bod Y Mwfi yn dilyn helyntion Clwb P├¬l-droed Bryncoch United wrth i’r Nadolig agos├íu, mae Rasbrijam ÔÇ£yn dilyn hynt a helynt y criw i AzerbaijanÔÇØ. Cafodd Rasbrijam ei ddangos am y tro cyntaf ar ddiwrnod Nadolig yn 2004 a chafodd Y Mwfi ei ail ddarlledu ar S4C llynedd. Yn anffodus, nid oes unrhyw s├┤n ar hyn o bryd y bydd y ffilmiauÔÇÖn dychwelyd iÔÇÖn sgriniau eleni. Er hynny, maeÔÇÖr penodau cofiadwy yn parhau i fod yn ffefrynnau ymysg y Cymry ar gyfer y Nadolig ac wedi cael eu mwynhau gan sawl un dros y blynyddoedd.
Y Dyn ‘Nath Ddwyn y Dolig
Wrth drafod ffilmiau Nadolig Cymraeg ni allwch anghofio am Y Dyn ÔÇÿNath Ddwyn y Dolig. Cafodd y ffilm, a gyfarwyddwyd gan Endaf Emlyn, ei ryddhau yn 1985 ac maeÔÇÖn parhau i fod yn ffefryn Nadoligaidd mewn aelwydydd ar draws Cymru hyd heddiw. Mae wedi cael ei ystyried gan sawl un fel un oÔÇÖr ffilmiau gorau yn y Gymraeg ac wedi cael ei gyfeirio ato fel ffilm cwlt yn yr iaith. Heb roi gormod i ffwrdd, maeÔÇÖr ffilm yn adrodd hanes dyn syÔÇÖn bygwth dyfodol y Nadolig ac yn cynnwys popeth o elynion, hiwmor, dawnsio a chanu. Pan gafodd ei ryddhau, roedd yn wahanol i unrhyw beth arall oedd ar gael yn y Gymraeg ar y pryd ac yn un oÔÇÖr cyntaf oÔÇÖi fath. MaeÔÇÖr cyflwynydd radio Huw Stephens wedi cyfeirio ato fel ÔÇ£rhywbeth iÔÇÖw drysoriÔÇØ ac maeÔÇÖr ffilm mor boblogaidd ag erioed ymysg cynulleidfaoedd o bob oedran. Dyma oedd gan Annell Dyfri, syÔÇÖn fyfyrwraig Prifysgol Caerdydd ac yn ffan fawr oÔÇÖr ffilm, i ddweud amdano:
“MaeÔÇÖr ffilm Y Dyn ‘Nath Ddwyn y Dolig yn glasur o ffilm syÔÇÖn adlewyrchu cyfnod cyffrous iawn yn hanes datblygiad S4C. Yma ceir torri tir newydd wrth gynnig ffilm Nadoligaidd Gymraeg iÔÇÖr genedl. Heb os dyma fy hoff ffilm Nadoligaidd ac maeÔÇÖn ddefod bellach yn ein t┼À ein bod yn gwylioÔÇÖr ffilm bob noswyl Nadolig. MaeÔÇÖr ffilm yn llawn caneuon egn├»ol a chofiadwy ac yn sicr o roi gwen ar eich wyneb”
Yn anffodus, nid ywÔÇÖr ffilm ar gael ar Clic eleni ond maeÔÇÖn bendant yn werth ei wylio os cewch y cyfle.
Anrheg Elin
Drama gerddorol gyda Caryl Parry Jones ynghyd ac amryw o artistiaid eraill yw Anrheg Elin. Yn y ddrama nid yw Elin yn dweud wrth ei mam nes y munud olaf ei bod hi wedi gofyn am anrheg Nadolig arbennig sef y Dolicosiboli, dol sydd ar restr Nadolig pob merch ifanc yn y wlad. Yn ystod y ddrama mae ei mam yn wynebu trafferthion wrth geisio cael gafael ar y ddol ar gyfer ei merch erbyn diwrnod y Nadolig. Cafodd Anrheg Elin ei ryddhau yn ystod y flwyddyn 2000 fel ychwanegiad prin iÔÇÖr ffilmiau Nadoligaidd iaith Gymraeg oedd ar gael iÔÇÖw dewis ohonynt. Cafodd y ffilm fer, syÔÇÖn 36 munud o hyd, ei ail-ddangos ar S4C ar y cyntaf o Ragfyr eleni ac mae ar gael iÔÇÖw gwylio ar wefan Clic hyd at y flwyddyn newydd!
Albi a Noa yn achub yr Iwnifyrs
Mae Albi a Noa yn achub yr Iwnifyrs yn ychwanegiad mwy diweddar iÔÇÖr categori o ddram├óu cerddorol Nadoligaidd. Fodd bynnag, maeÔÇÖn werth ei gynnwys gan ei fod yn ddewis gwych i blant ac yn rhywbeth i wylio gydaÔÇÖr teulu cyfan yn ystod yr ┼Áyl. Cafodd y ffilm, syÔÇÖn awr a chwarter o hyd, ei ysgrifennu gan y gantores ac actores Caryl Parry Jones ynghyd a Non Williams. Dangoswyd y ffilm, a gynhyrchwyd gan Boom Cymru, am y tro cyntaf yn 2016 a chafodd hefyd ei ddangos ar ddiwrnod Nadolig y flwyddyn ganlynol. Nid oes modd gwylioÔÇÖr ffilm eleni ond iÔÇÖr rheiny sydd heb ei weld maeÔÇÖr hanes yn dilyn Noa aÔÇÖi ffrind dychmygol Albi. Yn ystod y ffilm maent yn achub yr iwnifyrs rhag dihirod drwg, yn cael antur ddychmygol o dan y m├┤r ynghyd a digonedd o anturiaethau eraill. Felly, er nad ywÔÇÖr ffilm mor adnabyddus ├ó rhai oÔÇÖr opsiynau eraill ar y rhestr nac yn apelio cymaint at gynulleidfaoedd h┼Àn, maeÔÇÖn opsiwn gwych ar gyfer y plant ar noswyl y Nadolig.