“Es i o fwyta cig, llaeth, wyau ac ati i dorri’r cyfan allan mewn diwrnod.”
Mae’n debyg mai rollercoaster yw’r ffordd orau i ddisgrifio fy nghyfnod pontio i ddod yn fegan a fy mherthynas ├ó bwyd dros y misoedd diwethaf. Dechreuais i fy siwrnai feganaidd ar ├┤l bod yn pescatarian am nifer o flynyddoedd yn y gorffennol, felly roeddwn i’n meddwl y byddwn i’n mentro a rhoi cynnig ar Feganuary. Es i o fwyta cig, llaeth, wyau ac ati i dorri’r cyfan allan mewn diwrnod. Gwelais wahaniaeth ar unwaith yn gorfforol ac yn feddyliol, p’un ai trwy golli pwysau, gwelliant mewn iechyd a ffitrwydd neu’n gosmetig wrth i’m croen glirio. Roeddwn i’n teimlo ymdeimlad o hyder ynof fy hun nad oeddwn i wedi teimlo ers blynyddoedd. Deuthum yn obsesiwn ├ó darganfyddais i fy hoff fwydydd fegan, pa fwytai oedd ├ó’r opsiynau gorau, pa archfarchnadoedd a werthodd y dewisiadau caws fegan gorau (tip bach: yr ateb yw Morrisons). Roedd hyn yn rhywbeth newydd yr oeddwn yn teimlo’n angerddol amdano, ac yn ei dro mwynheais fy ffordd newydd o fyw.
Aeth mis Ionawr heibio yn gyflym a chefais fy nghyffroi wrth ryddhau eitemau fegan newydd o amrywiaeth o lefydd bwyd, er enghraifft y byrgyr fegan o KFC neu’r ÔÇÿSteak bakeÔÇÖ fegan o Greggs. Roeddwn i’n gallu mwynhau fy hoff bethau a pheidio ├ó theimlo’n euog, roedd hi’n sefyllfa lle mae pawb yn eu hennill. A dweud y gwir, roeddwn i’n gweld feganiaeth yn hawdd, rhywbeth na feddyliais i erioed y byddwn i’n ei ddweud. Roedd hynny tan i fis Ionawr orffen ac felly hefyd fy amser fel fegan. Yn ystod y mis, dysgais lawer am y diwydiant llaeth, y diwydiant cig ac yn bwysicach fy hun, wrth I mi sylweddoli fy ngallu i wneud pethau pan roddais fy meddwl atynt. Roeddwn i’n gwybod pe bai gen i nod a glynu wrtho y byddai gen i rywbeth i deimlo’n falch ohono, ond pan gyrhaeddais y nod hwnnw (diwedd mis Ionawr), rhoddais y gorau i’m ffordd o fyw newydd.
Pan ddechreuodd y cyfnod cloi, gwelais fy nghyfle i ddechrau eto ar fy nghwest feganaidd, ond gan oedd cwarant├«n yn cael ei uchafbwyntiau ac isafbwyntiau, fel canlyniad oedd fy antur ddietegol newydd yn hefyd. Roeddwn i’n credu y byddai’r diffyg temtasiwn o fwytai a takeaways yn fuddiol i’m siwrnai newydd yn seiliedig ar blanhigion, dim ond i gael fy mlino pan ddechreuodd yr un bwytai a takeaways agor yn araf. Dechreuais i ddweud ÔÇ£Byddaf yn dechrau eto yforyÔÇØ neu ÔÇ£Efallai’r wythnos nesafÔÇØ, ac yna yn teimloÔÇÖn euog pan fyddwn yn llithro i fyny. Byddwn yn dosbarthu fy hun yn llysieuwr un munud, yn pescatarian y nesaf ac roeddwn i’n teimlo fy mod yn cael fy marnu am fethu ├ó’m hymgais i feganiaeth. Ar nodyn personol oherwydd ansicrwydd Covid-19 a fy mlwyddyn olaf yn y Brifysgol, nid oedd gennyf gymhelliant, p’un a oedd hynny’n gysylltiedig ├ó gwaith neu’n gysylltiedig ├ó diet. Roeddwn i’n teimlo diffyg brys a chymhelliant i wneud yr hyn oedd yn angenrheidiol, yna o ganlyniad dechreuais syrthio i arferion gwael. Byddwn yn archebu takeaway oherwydd ni allwn drafferthu coginio, neu byddwn yn taflu fy misoedd o waith caled i ffwrdd dim ond ar gyfer bisged siocled, ac am beth? Yn y diwedd, mi wnes i siomi fy hun yn unig.
Pan wnes i fynd ati i ysgrifennuÔÇÖr erthygl hon gyntaf, roeddwn i eisiau sicrhau fy mod iÔÇÖn hynod dryloyw o ran sut roeddwn iÔÇÖn cael trafferth ac yn parhau i gael trafferth gyda fy nilyniant i ddod yn fegan. Fel unrhyw newid dietegol, mae’n cymryd llawer o b┼Áer ewyllys a dyfalbarhad, ac wrth fynd i mewn iddo mae angen i chi sylweddoli y byddwch chi’n llithro i fyny weithiau ac mae hynny’n iawn. Felly, ydw i’n dal yn fegan? Yn dechnegol ie ac na. Rwyf wedi dewis peidio ├ó labelu fy hun, ac yn lle hynny gwneud gwahaniaeth yn fy ffordd fy hun trwy gymryd fy amser yn trawsnewid a thrwy ddefnyddio cyn lleied o gynhyrchion anifeiliaid ├ó phosibl. Credaf y dylem roi llai o bwysau ar bobl sy’n defnyddio neu ddim yn defnyddio cynhyrchion anifeiliaid, ac yn lle hynny caniat├íu iddynt fynd ar eu cyflymder eu hunain. Darllenais unwaith, pe baech yn gwneud rhywbeth bob dydd am 28 diwrnod, ei fod yn dod yn arferiad, felly dyna fy her newydd i, gan ysgogi fy hun i wneud feganiaeth yn her yn lle tasg. Fy meddylfryd ar hyn o bryd yw fy mod i’n helpu ar ryw ffurf neu’i gilydd trwy leihau fy nghymeriant neu ddefnydd, a chredaf mai dyna feddylfryd llawer o bobl heddiw. Rwy’n bwriadu rhoi llai o bwysau ar fy hun a mynd yn ├┤l at sut roeddwn i’n teimlo ym mis Ionawr, a oedd yn mwynhau fy ffordd newydd o fyw. Ond am y tro, byddaf yn mynd ar y rollercoaster fegan hwn eto, a mwynhau’r cynnydd a’r anfanteision, ac rwy’n edrych ymlaen at yr hyn sydd gan y reid anwastad hon ar y gweill i mi.